Σάββατο 10 Μαρτίου 2012


Το πρώτο βήμα για να εξοντώσεις ένα έθνος, είναι να διαγράψεις τη μνήμη του.Να καταστρέψεις τα βιβλία του, την κουλτούρα του, την ιστορία του.Μετά να βάλεις κάποιον να γράψει νέα βιβλία, να κατασκευάσει μια νέα παιδεία, να επινοήσει μια νέα ιστορία ...Δεν θα χρειαστεί πολύς καιρός για να αρχίσει αυτό το έθνος
να ξεχνά ποιο είναι και ποιο ήταν.Ο υπόλοιπος κόσμος γύρω του θα το ξεχάσει ακόμα πιο γρήγορα».


Μίλαν Κούντερα (Το βιβλίο του γέλιου και της λήθης)

Τρίτη 7 Ιουνίου 2011

"Χαιρέτα μου τον πλάτανο"

    1. Μια φράση που μας φαίνεται σήμερα εντελώς ακατανόητη, είναι το "χαιρέτα μου τον πλάτανο", που τη λέμε συνήθως, όταν θέλουμε να ειρωνευτούμε κάποιον που μοιράζει απραγματοποίητες υποσχέσεις.
     Ο ξενιτεμένος από την πατρίδα, πάντα θυμάται με πόνο το γέρο-Πλάτανο της πλατείας του χωριού του κι όποιον πατριώτη του συναντήσει να πηγαίνει στο χωριό τους του λέει: "χ α ι ρ έ τ α   μ ο υ   τ ο ν   π λ ά τ α ν ο".

     2. Κι όμως η φράση αυτή παλαιότερα είχε εντελώς διαφορετική σημασία και τη χρησιμοποιούσαν όλοι σχεδόν οι αρματολοί της Επανάστασης. Όταν στις 25 Μαρτίου 1821, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός έδωσε το σύνθημα της εθνικής εξέγερσης μετά από την ολονυκτία που έγινε στην Αγία Λαύρα, κρέμασε το λάβαρο σ' ένα μεγάλο πλάτανο, που βρισκότανε στον περίβολο της αυλής της Μονής. Κατόπιν άρχισαν να περνούν ένας-ένας κάτω από την πυκνή φυλλωσιά του δένδρου, για να κοινωνήσουν. Από τότε όταν κανείς απ' αυτούς, πήγαινε να πάρει εντολές ή να δώσει μηνύματα στον ηρωικό δεσπότη, οι σύντροφοί του έλεγαν: 
      - Χαιρέτα μας τον πλάτανο.
      Με το "πλάτανο" εννοούσαν τον Παλαιών Πατρών Γερμανό ή τον πλάτανο το δέντρο, που κοντά του κοινώνησαν. 

      3. Κατά μίαν άλλην εκδοχή, λένε πως πρόκειται για κάποιον πλάτανο που κρύβει το μυστικό των θησαυρών του Αλή πασά και του Κατσαντώνη. 
       Πιστεύουν δηλαδή, πως οι θησαυροί αυτοί, ποτέ δε βρέθηκαν μέχρι σήμερα, κρύβονται κοντά σε κάποιο γνωστό στους έμπιστους του Κατσαντώνη πλάτανο, αφού ο ήρωας ξεψυχώντας ψιθύρισε στους δικούς του:
      - Να πείτε στη γυναίκα μου και στο γιό μου (που βρισκόντουσαν από καιρό στη Λευκάδα) ν α  μ ο υ   χ α ι ρ ε τ ά ν  τ ο ν  Π λ ά τ α ν ο!
      Το συμπλήρωμα "κ α ι  τ ι ς  ψ η λ έ ς  ρ α χ ο ύ λ ε ς", το έβαλε ο λαϊκός στιχουργός στο δημοτικό τραγούδι:
              "Σαν πας, πουλί μου, στο Μοριά,
               Σαν πας, στην Άγια Λαύρα.
               Χαιρέτα μου τον πλάτανο
               Κι αυτόν τον Κατσαντώνη.
               Πέσ' του να κάτσει φρόνημα
               Πολύ ταπεινωμένα.
               Δεν είν' ο περσινός καιρός 
               Κι ο περσινός ο χρόνος".